Бастапқы және соңғы материалдардың құрамын зерттеу нәтижелері негізінде байытылған ашытылған сүт өнімін алу технологиясын әзірлеу

Мақалада өсімдік шикізатының сығындысымен байытылған құрамдастырылған ашытылған сүт өнімін алудың әзірленудегі технологиясының бастапқы және соңғы өнімдердің химиялық, минералды және аминқышқылдық құрамын зерттеу бойынша нәтижелері берілген. Бастапқы өнімнің үлгісі ретінде тәжірибелер барысында алынған сүт шикізатының екі түрі, 15% бие сүті және 85% сиыр сүті қосындысының оңтайлы құрамытаңдалды. Соңғы өнім ретінде – құрамасүт шикізатынан алынатын ашытылған сүт өнімі. Құрамдастырылған сүт шикізатында ақуыздың массалық үлесі 3,86%, майдың массалық үлесі 4,66%, көмірсулардың массалық үлесі 4,95%, ашытылған сүт өнімінде ақуыздың массалық үлесі 4,04%, майдың массалық үлесі — 4,85%, көмірсулардың массалық үлесі 6,05% болатыны анықталды. Ашыған сүт өнімінің энергетикалық құндылығы – 82,5 ккал, құрамдастырылған сүт шикізатында – 75,94 ккал. Зерттелген үлгілердегі аминқышқылдарының құрамында аргинин, лизин, тирозин, фенилаланин, гистидин, лейцин + изолейцин, метионин, валин, пролин, треонил, серин, аланин және глицин сияқты компоненттердің бар екенін көрсетті. Біріктірілген сүт шикізатының минералды құрамы массалық салмақ бойынша 14,15% кальций, 15,41% калий, 12,36 % фосфор, 1,38% магний және 7,34% натрий. Талдау нәтижелері функционалдық мақсаттағы ашытылған сүт өнімдерін өндірудің әзірленудегі технологиясының бастапқы және соңғы өнімдердің тағамдық және биологиялық құндылығын растады.

1. Горбатова, К.К. Биохимия молока и молочных продуктов [Текст]: учебник.-4-е изд., переиздание. и добавл. - Св.СПб: ГИОРД, 2010. -336 с.

2. Бельмер С.В. Кисломолочные продукты: от истории к современности// Рос. Вестн. перинатол. и педиатр, 2019, №64(6). - С. 119–125.

3. Ботвинникова В.В., Ускова Д.Г., Попова Н.В. Практические предпосылки модификации технологии кисломолочных напитков для формирования заданных функциональных свойств // Вестник ВГУИТ, 2016, № 4. - С. 172–180.

4. Kim, Y. A., Keogh, J. B., Clifton, P. M. (2018). Probiotics, prebiotics, synbiotics and insulin sensitivity. Nutrition Research Reviews, 31(1), - Р.35–51.

5. Беспалова Е., Миклух И. Аминокислотный состав молочных продуктов функционального назначения // Наука и инновации, №11, 2020. - С. 78–83.

6. Шингисов А.У., Нурсеитова З.Т. Түйе сүтінің және шұбаттың минералды құрамын зерттеу// Алматы технологиялық университетінің хабаршысы, 2013, № 2. –Б. 54-57.

7. Жанабильев А.К. Характеристика молочного производства в Республике Казахстан/ Материалы Республиканской научно-теоретической конференции «Сейфуллинские чтения-11: Молодежь и наука», 2015, Т.1, Ч.2. -С.122-125.

8. Якунин А. В., Синявский Ю. А., Ибраимов Ы. С. Оценка пищевой ценности кобыльего молока и кисломолочных продуктов на его основе и возможности их использования в детском питании //Вопросы современной педиатрии. 2017,Т.16, №3. -С. 235–240

9. Симоненко, Е. С., Купаева, Н. В., Симоненко, С. В., Мануйлов, Б. М. (2022). Изучение функциональных свойств кисломолочного продукта на основе кобыльего молока. //Пищевые системы, №5(1). - С.114-120.

10. Канарейкина, С.Г. Разработка и обоснование основных технологических операций при производстве кисломолочный продукта из кобыльего молока // Вестник Башкирского государственного аграрного университета, 2010, № 2 - С. 72–75.

11. Jastrzębska, E. Nutritional Value and Health-Promoting Properties of Mare’s Milk – a Review // Czech J. Anim. Sci.. - 2017. - Vol. 62. -No. 12. -P. 511-518.

12. Тлеуова К.Ж., Шингисов А.У., Ветохин С.С., Тулекбаева А.К., Отуншиева А. Е. Выбор оптимального соотношения комбинирования молочного сырья, предназначенного для получения кисломолочного продукта//Доклады Национальной академии наук Республики Казахстан, Биотехнология, №2, 2022. -С.75-87.

13. Курченко В. П. [и др.] Идентификация кобыльего молока и его смеси с коровьим молоком методом ВЭЖХ-анализа / // Техника и технология пищевых производств, 2021, Т. 51, № 2. - С. 402–412

14. Коренман Я.И., Мокшина Н.Я., Бычкова А.А. Физико-химическое определение углеводов в пищевых продуктах и напитках//Вестник ВГУИТ, №1, 2014. –С.146-152.

15. Шингисов А.У., Жанабаева А.Б. Разработка технологии производства сублимированного йогурта обогащенный полифитокомпонентом /Научно-практическая конференция, посвященная памяти член-корреспондента Каз АСХН, д.т.н., проф. Тулеуова Е.Т. «Инновационные подходы и технологии для повышения эффективности производств в условиях глобальной конкуренции» Семей, 2016.- С.584-586.