ПРИМЕНЕНИЕ НАТУРАЛЬНЫХ КРАСИТЕЛЕЙ В ЗОЛЬ-ГЕЛЬ СПОСОБЕ КРАШЕНИЯ ЦЕЛЛЮЛОЗНЫХ ТЕКСТИЛЬНЫХ МАТЕРИАЛОВ

Мақалада тоқыма материалдарын өсімдік тектес табиғи бояғыштар мен натрий сили-катын қолданып модификацияланған үздіксіз золь - гель технологиясымен бояу қарастырылған. Оңтайлы режимдерін анықтай отырып, золь-гель үдерісі негізінде текстиль материалдарын бояу әдісі ұсынылды, өңдеу әдісінің мақта-мата материалдарының механикалық қасиеттеріне, сонымен қатар бояудың құрғақ/ылғал үйкеліс пен ауа райына тұрақтылығы зерттелді. Екінші науадағы қышқылдың (20 г/л) және бірінші науадағы сұйық шынының (100 г/л) оңтайлы концен-трациясы, сонымен қатар термоөңдеудің температуралық режимі тағайындалды. Ұсынылып отырған үздіксіз золь-гель бояу тәсілі, табиғи өсімдік тектес бояғыштармен бояу үдерістерінде қолданылатын үздіктіге қарағанда, үдерісті жылдамдатуға мүмкіндік береді. Аталған әдісті қолдану экологиялық зиянды заттарды қолдануға жол бермейді.

золь-гель, поликонденсация, крашение, карбоновые кислоты, метаси-ликат натрия, марена красильная, медный комплекс хлорофилла

1. Alongi J., Malucelli G. Thermal stability, flame retardancy and abrasion resistance of cotton and cotton-linen blends treated by sol-gel silica coatings containing alumina micro- or nano-particles // Polymer Degradation and Stability. - 2013. - Volume 98 - РР.1428-1438.

2. Colleonia C., Donellib I., Migania V., Rosacea G.A novel sol-gel multi-layer approach for cotton fabric finishing by tetraethoxysilaneprecursor // Surface and Coatings Technology. - 2013. - Vol. 235 - РР. 192-203.

3. WangC., YinY. Functional modification of fiber surface via sol-gel technology// Chapter in Active Coatings for Smart Textiles. - Woodhead Publishing Series in Textiles:2016. - PР. 301-328.

4. Пат. 5305827 США. Antimicrobial hydrophilic coating // Steele J.W., Birbara P.J, Marsh R.W.; опубл.1994.

5. Пат. 6102994 США. Alumina-based hydrophilic antimicrobial coating // Zhou S.J., Keyvan M.R., Seminara G., Pickup H.; опубл. 2000.

6. Shen L., Wang H.T., Du Q.G., Yang Y.L.Preparation and characterization of SMA(SAN)/silica hybrids derived from water glass// J ApplPolym Sci. - 2004. - № 93. - РР. 2289-2296.

7. Wang H.T., Zhong W., Du Q.G., Yang Y.L., Okamoto H., Inoue S.Novel Polyimide/Silica Nanohybrids from Water Glass //Polymer Bulletin. - 2003. - №51. - РР. 63-68.

8. Mahltig B., H. Böttcher. Textilveredlung-Veredlung von Textiliendurch Nanosol-Beschichtungen //MelliandTextilberichte. - 2002. - № 83. -РР. 251-253.

9. Textor T., Bahners T., Schollmeyer E. Organically modified ceramics for coating textile materials// Prog. Colloid Polym. Sci. - 2001. - № 117. -РР.76-79.

10. Mahltig B., Haufe H., Böttcher H. Functiona-lisation of textiles by inorganic sol-gel coatings// J. Mater. Chem. - 2005. - № 15. - РР. 4985-4398.