«Сәукеле» - киімдер коллекциясы: slow fashion контекстіндегі дәстүрлер интеграциясы

Зерттеу тақырыбы Қазақстандағы тұрақты киім дизайнының константасы ретінде дәстүрлі қазақ қалыңдық бас киімі – «Сәукеленің» символизмін зерттеуге бағытталған. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы – жаһандану жағдайында киімнің тұрақты дизайнын қалыптастыратын қазақтың мәдени-тарихи дәстүрлері мен этникалық стиль қағидаттарын ғылыми-теориялық негіздеуде. Жұмыстың практикалық маңыздылығы визуалды кодтарды анықтау және оларды қазіргі Қазақстан сәніне бейімдеумен сипатталады. Зерттеу әдістемесі сәукеленің тарихи-мәдени контекстіне, Slow Fashion және тұрақты дизайнның жаһандық нарығына теориялық шолу жасауға, дәстүрлі мотивтерді қазіргі заманғы сәнге интеграциялауға негізделген. Зерттеудің негізгі нәтижелері Slow Fashion қағидаттарын «GLOBAL NOMADS» Қазақстандық бренді әзірлеген «Сәукеле» ұранымен кешкі киімдер өнер коллекциясында талдау арқылы бейнелейді. Зерттеу қорытындылары қазақтың дәстүрлі бас киімі – «Сәукеленің» мәдени-тарихи құндылығын және этникалық мотивтерді жаһандық сән дискурсына интеграциялау арқылы қазіргі Қазақстан сәнінде визуалды кодтарды бейімдеудің маңыздылығын көрсетеді. Зерттеудің құндылығы – дәстүрлі қазақ бас киімі «Сәукеле» үшін Slow Fashion қағидаттарын тұрақты дизайнға ғылыми-теориялық негіздеуде, бұл экологиялық саналы киім индустриясының дамуына ықпал етеді. Жұмыстың практикалық маңыздылығы қазақтың дәстүрлі бас киімі «Сәукеленің» визуалды кодтарын анықтап, оларды киім коллекцияларында сәтті бейімдеуде, бұл Қазақстанның мәдени мұрасын жаһандық деңгейде танымал етуге, slow fashion контекстінде тұрақты сәнді дамытуға және қазіргі киім дизайнында экологиялық және мәдени бағытталған тәсілдерді енгізуге ықпал етеді.

1. Жангужинова М.Е., Ербол А., Жуманазарова А.Е., Рысымбетов Е.К., Есеналиева Д.Б. Аксиологический анализ символизма в казахском костюме //Педагогика и психология. No3 (52), (2022): 273-283.

2. Mühlemann, C., Nikolaos Vryzidis (ed): The Hidden Life of Textiles in the Medieval and Early Modern Mediterranean. Contexts and Cross-Cultural Encounters in the Islamic, Latinate and Eastern Christian Worlds. Medieval and Post-Medieval Mediterranean Archaeology Series, III. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, (2021): 579- 581.

3. Жангужинова М.Е., Ербол А., Ашинов Р.Б., Талгатбекова А.Ж., Абекова А.Ж. Архетипы символов номадов (на примере казахского костюма) // Педагогика и психология. No4 (53), (2022): 273-283.

4. Кудабаева А.К., Жұмабаева А.Е. Этникалық стильде материалға принт түсіру арқылы әйелдер топтамасының жобалау процесін әзірлеу//Алматы технологиялық университетінің хабаршысы. No4 (4), (2023): 13-18.

5. Zhao, F. and Nosch, M.-L. (eds.) Textiles and Dress cultures along the Silk Roads. Thematic Collection of the Cultural Exchanges along the Silk Roads. UNESCO publications. (2022):401.

6. Nosch, M.-L., Zhao, F., Frankopan, P. The World- Wide Web. In Nosch, M.-L., Zhao (eds.) Textiles and Dress cultures along the Silk Roads. UNESCO publications. (2022):362-401.

7. Andersson Strand, E., Mannering, U. and Shamir, O. Sheep wool across Eurasia. In Textile and clothing along the Silk Roads. Feng Zhao and Marie-Louise Nosch (eds). Unesco, China National Silk Museum. Hangzhou. (2022):31-34

8. Казахский орнамент покорил ценителей моды стран СНГ на показе Global Nomads [Электронный ресурс] // Tengrinews.kz. URL: https://tengrinews.kz/kazakhstan_news/kazahskiy-ornament-pokoril-tseniteley-modyi-stran-sng-pokaze-554867/

9. Казахский орнамент покоряет моду СНГ [Электронный ресурс] // ProFashion.ru. https://profashion.ru/events/shows/kazakhskiy-ornament-pokoryaet-modu-sng/

10. Zhanguzhinova M.Y., Talgatbekova A.M., Ezieva M.M., Turumkozhayeva Zh.S., The ethnofuturism of Kazakhstan’s clothing brand “Global Nomads” in the fashion design. The Journal of Almaty Technological University, no 4 (146), (2024): 193-200.

11. de Wet, A. J. C., & Smal, D. Innovative, environmentally sustainable fashion design: a blended learning teaching framework that supports positive emotions and creativity during a design process. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, no 17(2), (2023):133–143.

12. Suhaimi, S. N., Walters, A., & Ward, J. Design thinking mindset: a user-centered approach toward innovation in the Welsh creative industries. International Journal of Design Creativity and Innovation, no 12(4), (2024): 238–257.

13. Boughlala, A., & Smelik, A. Tracing the History of Digital Fashion. Clothing and Textiles Research Journal, (2024).

14. Dahunsi, B., Woelfle, H., Gagliardi, N., & Dunne, L. E. Review and synthesis of expert perspectives on user attribute and profile definitions for fashion recommendation. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, no 17(2), (2023):202–213.

15. Portia Wang, Mark R. Miller, Eugy Han, Cyan DeVeaux, Jeremy N. Bailenson, Understanding virtual design behaviors: A large-scale analysis of the design process in Virtual Reality, Design Studies, no 90, (2024):101237.