Текстиль материалдарын бояуға және сурет басуға дайындау

Мақалада мақта маталарын  бояу және соңғы өңдеу процестеріне дайындау технологиясын әзірлеу бойынша деректер ұсынылған. Маталарды алдын ала дайындау процесінде өнімнің сапасын арттыру, процестердің қарқындылығын арттырудың жаңа химиялық және физикалық әдістерін, сондай-ақ тоқымакөмекші заттарды қолдана отырып, жоғары тиімді технологияларды әзірлеумен байланысты. Қажетті физикалық-механикалық сипаттамалары бар материалдарды  алу мақсатында мақта маталарын дайындау технологиялары әзірленді. Технологиялық ерітінділерді дайындаудың оңтайлы параметрлері, химиялық заттардың концентрациясы, ерітіндідегі компоненттердің арақатынасы, температура мен процестің ұзақтығы таңдалды. Өңделген матаның сапалық көрсеткіштері, капиллярлығы, ағаруының дәрежесі, жыртылу сипаттамалары зерттелді. Мақта маталарын кезеңдік және үздіксіз дайындау әдістері ұсынылды, олар табиғи маталардан қоспаларды алып тастауды қамтамасыз етеді, бұл өңделген матаның сапалық көрсеткіштерін арттыруға, капиллярлығы мен ағаруының дәрежесін жақсартуға, энергия шығындарын азайтуға және процестің ұзақтығын қысқартуға мүмкіндік береді. Алынған зерттеулер табиғи, химиялық талшықтардан және олардың қоспаларынан жасалған тоқыма материалдарын дайындаудың заманауи және перспективалы, экономикалық тұрғыдан тиімді технологиялық процестерін құруға мүмкіндік береді. 

1. A.K. Roy Choudhury, “Green Chemistry and the Textile industry”, Text. Prog, 45(1), (2013): pp. 3143.

2. Красина И.В. Химическая технология технических материалов [Электронный ресурс]: Учебное пособие / Красина И.В., Вознесенский Е.Ф.- Казань: Казанский национальный исследовательский технологический университет, 2014 г.- 116 с.- ISBN 978-5-7882-1600-3

3. T. Wright, A. Mahmud-Ali, T. Bechtold. “Surface coated cellulose fibers as a biobased alternative to functional synthetic fibers”, Journal of Cleaner Production, Volume 275, article number 123857, (2020).

4. I. Zerin, N. Farzana, A.S.M. Sayem, D.M. Anang, J. Haider, “Potentials of natural dyes for textile applications, in Encyclopedia of renewable and sustainable materials”, vol. 2, 1st edn., ed. by I. Choudhury, S. Hashmi (Elsevier Science, Amsterdam, 2020), pp.873–883

5. R. Repon, M. T.Islam, A. Al. Mamun, M. A. Rashid, “Comparative study on natural and reactive dye for cotton coloration”, Journal of applied research and technology. Versión On-line ISSN 2448-6736, vol. 16, № 3 (2018).

6. Скобова Н. В., Ясинская Н. Н., Козодой Т. С. Интенсификация процесса крашения шерстяных волокон, Вестник Витебского государственного технологического университета, 2018.- № 1(34).- С. 103–108.

7. Ясинская Н. Н., Скобова Н. В. Применение ферментных препаратов для подготовки хлопчатобумажных и смесовых тканей. //Известия высших учебных заведений. Технология легкой промышленности, 2018.- Т. 40.- № 2.-С. 58–62.

8. F.H.H. Abdellatif, M.M. Abdellatif, “Utilization of sustainable biopolymers in textile processing, in Green chemistry for sustainable textiles: modern design and approaches”, 1st edn., ed. by N. Ibrahim, C.M. Hussain, (Elsevier Science, Amsterdam, 2021), p. 453–467

9. L. Jajpura, A. Rangi, A. Khandual, “Natural finishes, technologies and recent developments, in Sustainable technologies for fashion and textiles”, 1st edn., ed. by R. Nayak (Woodhead Publishing, Cambridge, 2020), pp.209–229

10. K. M. Zaman, Zia, M. Zuber, “Preparing Delicate Cellulose Fabric by Utilizing Polyacrylamide Softener to Enhance Surface Smoothness and Quality Properties,” International Journal of Sciences: Basic and Applied Research, Volume 23, No 2 (2015), pp. 396406.

11. S. A. Rahman, A. B. M. Foisal and A. Sarker, “Treatment of Cotton Fabric with Cationic Polyacrylamide – An Initiative to Salt Free Reactive Dyeing”, SEU Journal of Science & Engineering, Vol. 9, No. 1-2, December (2015).

12. ГОСТ 7138-83. Ткани хлопчатобумажные миткалевой группы. Технические условия.

13. ГОСТ 18054-72 (ISO 105-J02-87) Материалы текстильные. Метод определения белизны.

14. ГОСТ 3816-81 (ISO 811-81) Полотна текстильные. Методы определения гигроскопических и водоотталкивающих свойств.

15. ГОСТ 3813-72 (ISO 5081-77, ISO 5082-82) Материалы текстильные. Ткани и штучные изделия. Методы определения разрывных характеристик при растяжении.