Киім қаптамаларының жылудан қорғау параметрлерін есептеуде тәріздеулік үлгілеу әдісін (Монте-Карло әдісі) қолдану

Киімнің жылудан қорғайтын қасиеттері детерминирленген факторлардың әсерін ескере отырып зерттелген, ал киімнің жылудан қорғайтын қасиеттеріне кездейсоқ факторлардың әсері зерттелмеген. Осыған байланысты бұйымдар партиясы үшін факторлардың таралу сипатын ескере отырып, киімнің жылу қорғау қасиеттерінің көрсеткіштерінің объективті мәндерін алу үшін кездейсоқ болады. Кездейсоқ факторлардың таралу заңдылықтарын тиімді біле отырып, модельдеу әдісін қолдана отырып, киім материалдарының қаптамаларының жылу оқшаулау қасиеттерінің есептеулерін жүргізуге болады. Жұмыста нормал заң бойынша үлестрілген кездейсоқ параметрлерді үлгілеу негізінде киім қаптамаларының термофизикалық параметрлерін есептеу әдісі әзірленді. Есептеу үшін Python бағдарламалау тілінде алгоритм және есептеу бағдарламасы құрастырылды. Киім қаптамасының термофизикалық параметрлері есептеліп, оларға жел ағынының жылдамдығының әсері талданды. Киім материалдарының қаптамасының тиімді жылу өткізгіштік коэффициентінің мәндеріне және қаптамалардың жалпы коэффициентінің мәндеріне айтарлықтай әсер ететін жел ағынының жылдамдығын есептеу кезінде Бофорт кестесін және Қазақстан Төтенше жағдайлар министрлігінің ұсыныстарын ескеру қажет. Киім материалдарының қаптамасының термофизикалық сипаттамаларын есептеуге әзірленген бағдарлама есептеу процесі кезінде үлгі параметрлерін өзгертуге мүмкіндік береді: қаптамаға материалдардың жаңа қабаттарын енгізуді, қаптаманың жеке қабаттарының термофизикалық және сызықтық сипаттама-ларын өзгертуді, сыртқы шарттарды өзгертуді.

1. J. Williams. Textiles for Cold Weather Apparel. – Woodhead Publishing in Textiles, Woodhead Pub. -2009.-410p.

2. J. Fan, W. Yu, L. Hunter Clothing Appearance and Fit: Science and Technology Wood head publishing intex tiles.- Taylor&Francis.–2004. – 239р.

3. Эксплуатационные свойства материалов для одежды и методы оценки их качества: Справочник / К.Г. Гущина, С.А. Беляева, Е.Я. Командрикова и др. -М.: Легкая и пищевая пром-сть, 1984.-312 с.

4. Хрусталев Л.Н. Основы геотехники в криолитозоне: учеб. – М. изд-во МГУ, 2005-168с.

5. «12 месяцев». Климат в горах Алматы. 2017. https: //adrenalinicsilence.kz/zametki-o-turisme/12-mesyacev-klimat-v-gorax-Almaty (дата обращения 09.05.2023).

6. Орлов А.И. Метод статистических испытаний в прикладной статистике. Заводская лаборатория. Диагностика материалов. 2019;8-5(5):67-79. https://doi.org/10.26896/1028-6861-2019-85-5-67-79

7. Бойко С.Ю., Назарова М.В. Исследование теплопроводности основоворсовой ткани в зависимости от ее толщины и волокнистого состава уточных нитей // Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований. – 2014. – № 9-2. – С. 11-15; URL: https://applied-research.ru/ru/article/view?id=5821 (дата обращения: 05.05.2024).

8. Шарпар Н.М. Экспериментальное исследование теплопроводности текстильных материалов, входящих в состав одежды силовых структур и специальных ведомств / Н.М. Шарпар, Л.И. Жмакин, К.А. Маркова // Костюмология. — 2020. — Т 5. — №4. — URL: https://kostumologiya.ru/PDF/21TLKL420.pdf (дата обращения: 05.05.2024).

9. Mosteller RD. Simplified calculation of body surface area. N Engl J Med 1987; 317:1098

10. Testing device HBP DIN EN ISO 6942 [Электронный ресурс] – Режим доступа: http://www.wazau.com/en/products/materialtesting/thermometry/thermalbehavior-testing-devices/testing-devicehbp-din-en-iso-6942.html (дата обращения 22.01.2024)

11. Прибор для определения коэффициента теплопроводности ткани SA608F Fabric Heat Transfer Index Tester. https://ollen.prosa608f-fabric-heattransfer-index-tester (дата обращения 15.02.2024).

12. ISO 12127-1:2015Clothing to protect against heat and flame - Determination of contact heat transmission through clothing or constituent materials - Part 1: Contact heat produced by heating cylinder.

13. ISO 9151:2016 Protective clothing against heat and flame — Determination of heat transmission on exposure to flame 166. ГОСТ Р ИСО 9151-2007 Система стандартов безопасности труда. Одежда для защиты от тепла и огня. Метод определения теплопередачи при воздействии пламени – Введ. 2007–07–01. М.: Стандартинформ, 2007.- 11 с.

14. ГОСТ ISO 9151-2021 Система стандартов безопасности труда. Одежда специальная для защиты от конвективной теплоты. Метод определения теплопередачи при воздействии пламени – Введ. 2022–10–01. М.: Российский институт стандартов, 2021.- 16 с. 168. ISO 12127-1:2015 Clothing to protect.

15. Zhu F, Li Y. Theoretical prediction and experimental characterization of radiative properties and thermal conductivities of fibrous aramid fabrics. Journal of Industrial Textiles. April 2021. doi: 10.1177/15280837211006209.

16. Li D, Wang Z, Zhu Y, et al. Synergistically improved flame retardancy of the cotton fabric finished by silica-coupling agent-zinc borate hybrid sol. Journal of Industrial Textiles. July 2021. doi:10.1177/15280837211028800

17. Zhao Z, Bao W, Di Y, Dai J. Preparation and characterization of solution spinning of protein/cellulose fiber: A new flame-retardant grade. Journal of Industrial Textiles. 2017;47(2):233-251. doi: 10.1177/1528083716639064

18. Шкала Бофорта. Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан. https://www.gov.kz/memleket/entities/emer/press/news/details/442007lang=ru (дата обращения 08.10.2023)