Жұмсақ сарысуы бар ірімшіктің май қышқылының құрамы

   Қолданыстағы экологиялық, экономикалық жағдайларға байланысты адам ағзасына теңдестірілген құрамы мен пайдалы қасиеттері бар жаңа тамақ өнімдерін өндіруге деген қажеттілік тенденциясы пайда болады. Осыған байланысты нарықта стандарттардан өзгеше құрамы мен қасиеттері бар жаңа өнім топтары пайда болады. Өз кезегінде, тағамның тағамдық және биологиялық құндылығының негізгі критерийі қаныққан және қанықпаған қышқылдардан тұратын май қышқылдары болып табылады. Қаныққан май қышқылдары-4-тен 30-ға дейін немесе одан да көп атомдары бар көміртегі тізбектері, жануарлардан алынатын майларда басым. Олардың рөлі денені энергиямен қанықтыру болып табылады. Май қышқылдарының артық қанығуы май алмасуының бұзылуына және қандағы холестерин деңгейінің жоғарылауына әкеледі. Қанықпаған май қышқылдары жасушалар мен тіндердің элементтерінің құрамына кіреді, заттардың өсуі мен метаболизмін, тамырлардың серпімділігін қамтамасыз етеді. Зерттелген жұмсақ Сарысу ірімшігі сарысуды қолдану арқылы өндірілді және сүт өнеркәсібінің жаңа өнімі болып табылады. Бұл жұмыста ақуыздар, майлар, ылғал, құрғақ заттар, сондай-ақ өнімнің май-қышқыл құрамы сияқты жұмсақ сарысулық ірімшіктің көрсеткіштері зерттеледі. Талдау нәтижелері бойынша өнімнің құрамында қанықпаған май қышқылдары бар және оның липидті құрамы оңтайлы тепе-теңдікке ие екендігі көрінеді.

1. Muehlhoff E., Bennett A., McMahon D. “Milk and dairy products in human nutrition” Food and agriculture organization of the united nations, Rome, 2013:376 https://www.fao.org/3/i3396e/i3396e.pdf

2. Zaiceva, L.V. “Rol’ razlichnih zhyrnih kyslot v pitanii cheloveka I pri proizvodstve pishevih productov [The role of various fatty acids in human nutrition and in food production]” Food industry. Vol. 10, 2010:60-63.

3. Samigullin, D.I., Ezhkova, A.M., Volkov R.A., Ezhkov V.O. Zhirnokislotnii sostav molochnih productov pri ih modifikacii (falcifikacii) [Fatty acid composition of dairy products during their modification (falsification)]” Scientific notes of the Kazan State Academy of Veterinary Medicine named after N. E. Bauman, vol.6, no. 2, 2021:194-197.https://kazanveterinary.ru/wp-content/uploads/2021/06/246-945-MB.pdf

4. "Kazakhstanu neobkhodimo sokhranit sobstvennoe proizvodstvo moloka [Kazakhstan Needs to Preserve Its Own Milk Production]". Dairy News Qazakhstan, 2023. URL: https://dairynews.today/kz/news/kazakhstanu-neobkhodimo-sokhranit-sobstvennoe-proi.html.

5. Zandona, E., Blažić, M., & Režek Jambrak, A. “Whey utilisation: Sustainable uses and environmental approach” Food Technology and Biotechnology Vol. 59, Issue 2. 2021. doi: 10.17113/ftb.59.02.21.6968

6. Syrai, N.M “Issledovanie I razrabotka resursosberegajushei technologii proizvodstva mjagkogo sira iz sgushenoi podsyrnoi syvorotki [Research and development of resource-saving technology for the production of soft cheese from condensed cheese whey]” Dissertation of Candidate of Technical Sciences for the degree, Kemerovo, 2011. https://tekhnosfera.com/issledovanie-i-razrabotka-resursosberegayuschey-tehnologii-proizvodstva-myagkogo-syra-iz-sguschennoy-podsyrnoy-syvorotki

7. Tirishkina, M.E. “Issledovanie I rasrabotka tehnologii mjagkogo sychuzhnogo syra iz koncentrirovanogo moloka [Research and development of soft rennet cheese technology from concentrated milk] abstract of the dissertation on the topic 'Technology of meat, dairy and fish products and refrigeration industries (tekhnosfera.com)

8. State Standart 3626-73. Milk and dairy products. Methods for determining moisture and dry matter. https://docs.cntd.ru/document/1200021586

9. State Standart 3624-92. Milk and dairy products. Titrimetric methods for determining acidity. https://docs.cntd.ru/document/1200021584

10. State Standart 32892-2014 Milk and dairy products. Method of measuring active acidity. https://docs.cntd.ru/document/1200114186

11. State Standart 23327-98 Milk and dairy products. The method of measuring the mass fraction of total nitrogen by Kjeldahl and determining the mass fraction of protein.https://docs.cntd.ru/document/1200021650

12. State Standart 32915-2014 Milk and dairy products. Determination of the fatty acid composition of the fat phase by gas chromatography https://docs.cntd.ru/document/1200115746

13. Pas'ko, O. V., Kulikov, D.A., Burakovskaya, N.V. “Resursosberegayushie technologii proizvodstva kulinarnoi produkcii iz bezsyvorotochnogo tvoroga s rastitel’nimy komponentamy [Resource-saving technologies for the production of culinary products from serum-free cottage cheese with vegetable components]” Food processing industry, no. 7, 2019:67-69.

14. Oesen, T., Treblin, M., Staudacher, A., Clawin-Rädecker, I., Martin, D., Hoffmann, W., Schrader, K., Bode, K., Zink, R., Rohn, S., Fritsche J. “Determination and evaluation of whey protein content in matured cheese via liquid chromatography” LWT Vol.174, 2023:114-347. doi: 10.1016/j.lwt.2022.114347

15. Gabrieljan, D.S., Grunskaja, V.A. “Resursosberegajushaja technologija obogashenih kislomolochnih napitkov [Resource-saving technology of enriched fermented milk drinks]” Food industry no.8, 2014:12-14. https://cyberleninka.ru/article/n/resursosberegayuschaya-tehnologiya-obogaschennyh-kislomolochnyh-napitkov

16. FGBOU-VO-Vologda GMHA “Razrabotka receptur I technologi’ pererabotki selskohozjaistvennoi produkcii (ispol’zovanie koncentrata tvorozhnoi sivorotki) v ekologicheskie chistye funkcional’nie producty sportivnogo pitaniana osnove molochnogo I nemolochnogo sir’ja [Development of recipes and technologies for processing agricultural products (using curd whey concentrate) into environmentally friendly functional sports nutrition products based on dairy and non-dairy raw materials]” (Том 2) - Отраслевая сеть инноваций в АПК (apknet.ru)

17. Ivkova, I.A., Chetvergovan, I.G. “Razrabotka I issledovanie specializirovannih molochnih productov zdorovogo pitania po pokazateljam kachestva I funkcional’noi napravlennosti [Development and research of specialized dairy products of healthy nutrition in terms of quality and functional orientation]” Bulletin of the Omsk State Agrarian University, no. 2 (46),2022:100-106. DOI: 10.48136/2222-0364 22 2 100 URL: https://cyberleninka.ru/article/n/razrabotka-i-issledovanie-spetsializirovannyh-molochnyh-produktov-zdorovogo-pitaniya-po-pokazatelyam-kachestva-i-funktsionalnoy?ysclid=lqp2epgq46500590404

18. Gricaeva, M.V., Hramcov, A.G., Serov, A.V. “Perspectivy proizvodstva I ispol’zovanija prodyktov okislenija I vostanovlenija lactozy [Prospects for the production and use of lactose oxidation and reduction products]” Actual problems of equipment and technology of milk processing: collection of scientific tr. with international involving GNU SibNIIS, Vol. 5, 2008:308-311. https://viewer.rsl.ru/ru/rsl01004970593

19. Donskova, L.A., Beljaev H.M., Leiberova, N.V. “Zhirnokislotni’ sostav lipidov kak pokazatel’ funkcional’nogo naznachenija productov iz mjasa pticy: teoreticheskie I prakticheskie aspect [Fatty acid composition of lipids as an indicator of the functional purpose of poultry meat products: theoretical and practical aspects]” Food industry, Ch. 3, no.1, 2018:4-10. DOI: 10.29141/2500-1922-2018-6-1-1. https://foodindustry.usue.ru/images/6/1.pdf

20. Prandini, A., Sigolo, S., & Piva, G. A comparative study of fatty acid composition and CLA concentration in commercial cheeses. Journal of Food Composition and Analysis, 24(1), 2011:55–61. doi: 10.1016/j.jfca.2010.04.004 https://thescipub.com/pdf/ajavsp.2021.136.143.pdf

21. Thierry, A., Collins, Y. F., Abeijón Mukdsi, M.C., McSweeney, P. L.H., Wilkinson, M. G., Spinnler, H. E. Chapter 17 - Lipolysis and Metabolism of Fatty Acids in Cheese, Editor(s): Paul L.H. McSweeney, Patrick F. Fox, Paul D. Cotter, David W. Everett, Cheese (Fourth Edition), Academic Press, 2017:423-444, doi: 10.1016/B978-0-12-417012-4.00017-X