Цифрлық технологияларды пайдаланып ет өнімдерін қадағалау жүйесін жетілдіру

   Бұл зерттеу жұмысы заманауи цифрлық технологияларды қолдана отырып, ет өнімдерін бақылау жүйесінің тиімділігін арттыру мәселесіне арналған. Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және тұтынушылардың денсаулығына қауіп-қатерді азайту қажеттілігінің артуы жағдайында ет өнімдерінің шығу тегін, өндіріс жағдайларын және сақталуын дәл және сенімді бақылауды қамтамасыз ету негізгі аспект болып табылады.

   Зерттеудің мақсаты - ет өнімдері мен заманауи цифрлық технологияларды бақылау жүйесінің интеграциясын құру.

   Жұмыс барысында ағымдағы қадағалау жүйесіндегі бар проблемалар мен кемшіліктерді талдау, сондай-ақ деректердің ашықтығы мен дұрыстығын қамтамасыз ету үшін цифрлық технологиялар сәтті енгізілген басқа салалардың тәжірибесін зерделеу жоспарлануда. Технологиялық тәуекелдерді талдау кезінде қауіптердің барлық мүмкін түрлері қарастырылды. Қауіптілік көзі ретінде кіріс шикізаты және жартылай ысталған шұжықтардың технологиялық желісі және оны сақтау келтірілген. Цифрлық технологияларды пайдалану Wi-Fi, аралас термометрлер және сапа журналы арқылы деректерді үздіксіз бақылауға мүмкіндік береді. Мұндай жүйені енгізу тәуекелдерді айтарлықтай азайтуға, өнімді бақылауды жақсартуға және тұтынушылардың ет өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігіне деген сенімін арттыруға мүмкіндік береді деп күтілуде. Бұл зерттеудің нәтижелері алдыңғы қатарлы цифрлық инновацияларды пайдалана отырып, азық-түлік өнімдерін бақылау және қадағалау жүйесін жетілдіруге ұмтылатын тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары, реттеуші органдар және ғылыми қоғамдастық үшін пайдалы болады.

1. Rassmotrenie izmenenii zakonodatelstva v oblasti pishchevoi promyshlennosti v Rossii i EAES [Consideration of changes in legislation in the field of food industry in Russia and the EAEU]/ Rudenko L. D., Shcherbakova A. A., Gulin V. M. // Improving the quality and safety of food products. – 2022. – рр. 209-211.

2. Chen S. et al. A vision of IoT: Applications, challenges, and opportunities with china perspective // IEEE Internet of Things journal. – 2014. – V. 1. – №. 4. – рр. 349-359. doi: 10.1109/JIOT.2014.2337336.

3. Doinea M. et al. Internet of things based systems for food safety management // Informatica Economica. – 2015. – V. 19. – №. 1. – P. 87. doi: 10.12948/issn14531305/19.1.2015.08.

4. M. Biegańska and W. Kozak. Contemporary technologies used for product traceability and quality control // Current Trends in Commodity Science. Challenges in Food Development and Processing, рр. 135-148, 2017.

5. Liu Y. et al. An Internet-of-Things solution for food safety and quality control: A pilot project in China // Journal of Industrial Information Integration. – 2016. – V. 3. – рр. 1-7. doi: 10.1016/j.jii.2016.06.001.

6. Panda S. K. Revolution of the Metaverse and Blockchain Technology // Metaverse and Immersive Technologies: An Introduction to Industrial, Business and Social Applications. – 2023. – рр. 97-125. doi: 10.1002/9781394177165.ch4.

7. Casino F. et al. Modeling food supply chain traceability based on blockchain technology // Ifac-Papersonline. – 2019. – V. 52. – №. 13. – рр. 2728-2733. doi: 10.1016/j.ifacol.2019.11.620.

8. Chen M. et al. A survey of recent developments in home M2M networks // IEEE Communications Surveys & Tutorials. – 2013. – V. 16. – №. 1. – рр. 98-114. doi: 10.1109/SURV.2013.110113.00249.

9. Tehnicheskiy reglament 021/2011 "O bezopasnosti pischevyih produktov"[Elektronnyiy resurs] [Technical Regulation 021 / 2011 "On food safety" [Electronic resource]: URL: https://adilet.zan.kz/rus/docs/H11T0000880 (accessed January 11, 2023).

10. ISO 22000:2018 «Food safety management systems. Requirements for any organization in the food chain» [Electronic resource]: URL: https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=39509429&show_di=1 (accessed January 11, 2023).

11. Serikkyzy M. et al. Developing a Risk Assessment Methodology for the Production of Semi-Smoked Sausages // Journal of Culinary Science & Technology. – 2023. – рр. 1-9. doi: 10.1080/15428052.2022.2034695.

12. Tripoli M., Schmidhuber J. Optimising traceability in trade for live animals and animal products with digital technologies // Rev. Sci. Tech. – 2020. – V. 39. – №. 1. – рp. 235-244. doi: 10.20506/rst.39.1.3076.

13. Azuara G., Luis Tornos J., Luis Salazar J. Improving RFID traceability systems with verifiable quality //Industrial Management & Data Systems. – 2012. – V. 112. – №. 3. – рp. 340-359. doi: 10.1108/02635571211210022.

14. Sander F., Semeijn J., Mahr D. The acceptance of blockchain technology in meat traceability and transparency // British Food Journal. – 2018. – V. 120. – №. 9. – рр. 2066-2079. doi: 10.1108/BFJ-07-2017-0365.

15. Bosona T., Gebresenbet G. Food traceability as an integral part of logistics management in food and agricultural supply chain // Food control. – 2013. – V. 33. – №. 1. – рp. 32-48. doi: 10.1016/j.foodcont.2013.02.004.