Вермикулитті қолдана отырып, бройлер тауықтарына (13-28 күн) арналған құрама жем рецептерін жасау

Соңғы уақытта ТМД елдерінде және шетелде жем рационында минералды заттардың жетіспеушілігін өтеу және оларды арзандату үшін табиғи тектес заттар: цеолиттер, травертиндер, сапропельдер, бентониттер және т.б. қолданады. Ауылшаруашылық жануарлары мен құстардың рационында табиғи минералдарды кеңінен қолдану олардың ерекше қасиеттеріне, қалдықсыз технологиясына, экологиялық зиянсыздығына және салыстырмалы түрде төмен құнына байланысты өте өзекті мәселе болып табылады. Құстардың тамақтануында қолдануға болатын осындай минералдардың бірі-вермикулит (гидрослюда, ауыспалы құрамдағы магний мен темірдің сулы силикаты). Зерттеудің мақсаты Қаратау кен орнының вермикулитінің физика-химиялық құрамын анықтау, құрама жем өндірісінде минерал ретінде пайдалану, Кобб 500 бройлер тауықтарына арналған құрама жем рецептерін әзірлеу болып табылады. Вермикулит табиғи минералының физика-химиялық көрсеткіштері анықталды. Зерттеу талдаулары Алматы технологиялық университетінің азық - түлік өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін бағалау жөніндегі ғылыми-зерттеу зертханасында жүргізілді. Құрама жем рецептері "АГРО ФИТ Қапшағай" ЖШС бірлесіп жасалды. Кобб 500 13-28 күн бройлер тауықтарына арналған құрама жем рецептерін апробациялау «Алель агро» АҚ-да №3 құс үйінде жасалды.

1. Tyurina, L., Tabakov, N., Lefler, T., Turitsyna, E., Volkova, A. “The effect of unconventional mineral mixtures on the nutrient digestibility of broiler chicken feed.” IOP Conference Series Earth and Environmental Science, vol. 548, no. 7 (September 2020): 1-5.

2. Balamurugan, B., Ramamoorthy, M., Mandal, R.S.K., Keerthana, J., Gopalakrishnan, G., Kavya, K. and Katiyar, R. “Mineral an important nutrient for efficient reproductive health in dairy cattle.” International Journal of Science, Environment and Technology, vol. 6, no. 1 (February 2017): 694-701.

3. Stojiljković, D., Josimov-Dunđerski, J., Rajić, M. “Primena nekih mineralnih sirovina u savremenoj poljoprivredi.” Letopis naucnih radova, vol. 23, no. 1 (October 2002): 86-92

4. Consigliere, R. and Meloni, D. “A review on the use of vermiculite-based FAs as a possible control strategy for the reduction of environmental pollution from swine farming.” Large Animal Review, vol. 22, no. 3 (October 2016): 129-134.

5. Directory. Deposit of mining raw materials of Kazakhstan. Volume 1, Almaty, 2000. – 372 p. 6. Wan, Y., Fan, Y., Dan, J., Hong, C., Yang,

6. S., Yu, F. “A review of recent advances in two-dimensional natural clay vermiculite-based nanomaterials.” IOP Publishing Ltd Materials Research Express, vol. 6, no. 10 (August 2019).

7. Bintaş, E., Bozkurt, M., Küçükyılmaz, K., Konak, R., Çinar, M., Akşit, H., Seyrek, K., Uğur, Ç. “Efficacy of Supplemental Natural Zeolite in Broiler Chickens Subjected to Dietary Calcium Deficiency.” Italian Journal of Animal Science, vol. 13, no. 2 (April 2014): 275-283.

8. Bugarčić, M., Lopičić, Z., Šoštarić, T., Marinković, A., Rusmirovic, J.D., Milošević, D. and Milivojević, M. “Vermiculite enriched by Fe (III) oxides as a novel adsorbent for toxic metals removal.” Journal of Environmental Chemical Engineering, vol. 9, no. 5 (July 2021): 2-16.

9. Dević, S., Cocić, M., Logar, M., Erić, S., Matejević, N. “Mineralogical Characterization of Premix Used in the Manufacture of Feed for Poultry and Livestock.” Journal of Agricultural Science, vol. 5, no. 11 (October 2013): 110-117.

10. Abdigaliyeva, T.B., Sarsembaeva, N.B., Usenbaev, A.I. Perspektivy primeneniya kormovoj dobavki na osnove otechestvennogo vermikulita v pticevodstve [Prospects for the use of feed additives based on domestic vermiculite in poultry farming] // Proceedings of the International Scientific and Practical Conference "Fundamental and Applied Scientific Research" (November 5, 2015, Yekaterinburg). - Ufa: Aeterna, 2015. - S. 261-262.

11. Syrmanova, K., Botabaev, N., Kaldybekova, J., Bayzhanova, S. and Tuleuov, A. “The study of adsorptive capacity of Kulantau vermiculite.” RJPBCS, vol. 7, no. 1 (2016): 1282-1293.

12. Balima, F., Le Floch, S., San-Miguel, A., Reinert, L., Duclaux, L., Nguyen, A.N. and Pischedda, V. “Porosity evolution of expanded vermiculite under pressure: The effect of pre-compaction.” SN Applied Sciences, vol. 1, no. 6 (June 2019): 629.

13. Lozowicka, В., Abdigaliyeva, Т., Sarsembayeva, N. “Effects of supplementing laying hens’ diets with vermiculite on morphometric parameters, chemical composition, fatty acid profile and egg production.” Journal of Elementology, vol. 22, no. 3 (September 2012): 110-117.

14. Safiullina, G.Y., Ezhkova, M.S., Ezhkova, G.O. Vliyanie kormovoj dobavki «Vermikulit» na sanitarno-gigienicheskie i morfologicheskie svojstva myasa i subproduktov utyat-brojlerov [The influence of the feed additive "Vermiculite" on the sanitary and hygienic and morphological properties of meat and offal of broiler ducklings] // Scientific notes of the Kazan State Academy of Veterinary Medicine. N.E. Bauman. - 2015. - No. 4. – S. 198-201.

15. GOST 13496.3 - 19 92. (ISO 6496 - 83) Compound feed, compound feed raw materials. Moisture determination methods. - Input. 1993.01.01. - M.: Standartinform, 2011. - 6 p.

16. GOST 28254-2014. Compound feed, compound feed raw materials. Methods for determining the volumetric mass and the angle of repose.

17. GOST 13496.8 - 1972 Compound feed. Methods for determining the fineness of grinding and the content of unground seeds of cultivated and wild plants. - Input. 1973.01.01. - M.: Standartinform, 2011. - 4 p.

18. Instruction No. 246 - C. Automated emission quantitative multicomponent spectral analysis of mineral raw materials. - M.: Mingeo USSR, VIMS, 1987. - 28 p.