Ауыл шаруашылығы қалдықтарынан тоқыма емес материал алу және зерттеу

Қазіргі уақытта тоқыма материалдарының әсерінен қоршаған ортаның ластануы бүкіл әлемге қауіп төндіретін дағдарыс болып табылады. Қоршаған ортаға қамқорлық салдарынан біздің қоғам тоқыма талшықтары мен былғары материалдарының экологиялық таза алмастырғыштарын табуда қиындықтарға тап болдғаны ешкімге жат емес ақпарат болып табылады. Бұған жаңартылатын немесе қайта өңделген полимерлер немесе биологиялық тұрғыдан оңай ыдырайтын немесе өнімнің қызмет ету мерзімінің соңында оңай қайта өңделетін материалдарды пайдалану арқылы қол жеткізуге болады. Осылайша, бұл материал кеңінен қол жетімді биологиялық ыдырайтын табиғи ресурстардан жасалғандықтан, бір жағынан үнемділігі және екінші жағынан экологиялық тазалығы екі жаққа да ұтыс алып келеді. Мақалада жеміс қалдықтарынан биологиялық негізделген былғары материалының дамуы, банан қабығынан, кивиден және алма қалдықтарынан көрнекі сипаттамалардың пайда болуының айырмашылығы және мақта дәке материалының негізіне байланысты зерттеулер көрсетілген. Сондай-ақ, мақала осы материалды созылу күшін өлшеуге арналған құрылғыда сынау нәтижесінен тұрады. Зерттеудің құндылығының себебі мен бұл жұмыстың практикалық маңыздылығы биологиялық негіздегі былғарыны табиғи немесе жасанды былғары алмастырғыш ретінде болашақта одан әрі пайдалану мүмкіндігінде.

1. A. Pellis, E. Herrero Acero, L. Gardossi, V. Ferrario, G.M. Guebitz. “Renewable building blocks for sustainable polyesters: new biotechnological routes for greener plastics” Polymer. Int., vol. 65, no. 8 (2016): 861–871.

2. N.A. Sagar, S. Pareek, S. Sharma, E.M. Yahia, M. G. Lobo “Fruit and Vegetable Waste: Bioactive Compounds, Their Extraction, and Possible Utilization” Compr. Rev. Food Sci. Food Saf., vol. 17, no. 3 (2018): 512–531.

3. Jawad, A.H., Rashid, R.A., Ishak, M.A.M., Ismail, K. “Adsorptive removal of methylene blue by chemically treated cellulosic waste banana (Musa sapientum) peels”, J. Taibah Univ. Sci. 12 (6), (2018): 809–819.

4. Baiano A., “Recovery of biomolecules from food wastes—a review”, Molecules 19 (2014):14821–14842.

5. Balasundram N, Sundram K, Samman S. “Phenolic compounds in plants and agri-industrial by-products: antioxidant activity, ocurrence, and potential uses”, Food Chem 99 (2006):191–203.

6. Ade-Omowaye BIO, Angersbach A, Taiwo KA, Knorr D. “Use of pulsed electric field pre-treatment to improve dehydration characteristics ofplant based foods”, Trends Food Sci Technol 12 (2001) :285–295.

7. Bharathiraja S, Suriya J, Krishnan M, Manivasagan P, Kim SK. “Production of enzymes from agricultural wastes and their potential industrial applications” Adv Food Nutr Res 80 (2017):125–48.

8. P. Astuti, A. A. Erprihana, “Antimicrobial Edible Film from Banana Peels as Food Packaging” American Journal of Oil and Chemical Technologies,vol. 2 (2018): 65-70.

9. Vinod, A., Sanjay, M. R., Suchart, S., & Jyotishkumar, P.. “Renewable and sustainable biobased materials: An assessment on biofibers, biofilms, biopolymers and biocomposites” Journal of Cleaner Production, Article 120978 (2020) :258.

10. Gomes, A.P., Mano, J.F., Queiroz, J.A., Gouveia, I.C.. “Layer-by-layer deposition of antimicrobial polymers on cellulosic fibers: a new strategy to develop bioactive textiles” Polym. Adv. Technol. 24(2013): 1005-1010.

11. I.M.Jurinskaya, T.Ongar, G.Zh.Sarsenova. “Development and research on the action with textile material of bioplastic from agricultural waste” UTECA International Scientific-Practical Conference, Azerbaijan, Ganja (2022): 209-210.

12. Meyer, M., Dietrich, S., Schulz, H., Mondschein, A. “Comparison of the technical performance of leather, artificial leather, and trendy alternatives”. Coatings 11(2), (2021): 226.

13. G. Ferrara, M. Pepe, E. Martinelli, R.D. Toledo Filho “Tensile behavior of flax textile reinforced lime-mortar: Influence of reinforcement amount and textile impregnation” Cem. Concr. Compos. 119 (2021): 709.

14. Huda MS, Mohanty AK, Drzal LT, Schut E, Misra M. “Green composites from recycled cellulose and poly (lactic acid): physico-mechanical and morphological properties evaluation” J Mater Sci, 40(16) (2005): 4221–4229.

15. Mathew, S., Brahmakumar, M., Abraham, T. E. “Microstructural imaging and characterization of the mechanical, chemical, thermal, and swelling properties of starch–chitosan blend films” Biopolymers, 82(2) (2006): 176–187.