Зығыр және жүн талшықтарынан отқа төзімді және биотұрақты беймата алу тәсілі

Табиғи талшықтардан алынған материалдардың су сіңіргіштігін, жанғыштығын азайту және олардың биотөзімділігін арттыру шикізатқа гидрофобизаторларды, антипирендерді және антисептиктерді қосу арқылы қол жеткізіледі. Қазіргі таңда нанотехнологияның қарқынды дамып келе жатқан салаларының бірі – әртүрлі металдардың наноөлшемді бөлшектерін бағалы тұтынымдық қасиеттері бар текстиль материалдарын алу мақсатында пайдалану. Метал нанобөлшектерін алудың ең көп таралған әдістерінің бірі – оларды тұздарының ерітінділерінен тотықсыздандыру - химиялық әдісі. Бұл жұмыста беймата материалдарына отқа төзімділік және биотұрақтылық қасиет беретін құрам алу көзделді. Осы мақсатта мыс сульфаты, гуанидин гидрохлориді, салицил қышқылы пайдаланылды. Зерттеуде тұрақтандырғыш және тотықсыздандырғыштардың көмегімен мыс нанобөлшектерін алудың жаңа тәсілін қарастырдық. Табиғи талшықтардан алынған, жүн және зығыр талшықтарынан жасалынған беймата материалдың су сіңіргіштігін, жанғыштығын азайту және текстиль материалының биотөзімділігін арттыру шикізатқа гидрофобизаторларды, антипирендерді және антисептиктерді қосу арқылы қол жеткізіледі. Алынған ерітінді зығыр және жүн талшықтарынан дайындалған жайғақтың бетіне себу арқылы сіңірілді. Одан кейін 100 ⁰С-де 5-10 мин кептіріліп, 180 ⁰С-де термопресте бастырылды. Беймата өндірісінде ұсынылған құрамды талшықтар қоспасын эмульсиялау кезінде сіңіруге болады.

1. Ертас А.М., Буркитбай А., Ниязбеков Б., Таусарова Б.Р. Придание биоцидных свойств утеплительным материалам из льняных волокон//Вестник АТУ, №2 (132). (2021).-С. 32-37.

2. Sarymsakova A.T., Burkitbay A., Tausarova B.R. Development of a method for fire-resistant of non-woven material using a phosphorus-containing composition//Вестник АТУ, №3. (2022).-С. 223 – 229.

3. Такей Е., Таусарова Б.Р., Буркитбай А. Исследование тепловыделения обработанных целлюлозных текстильных материалов золь-гель композицией//Технология текстильной промышленности. № 6 (384). (2019).-С. 236 – 240.

4. Takey Ye., Taussarova B.R.. Sol-gel composition on the basis of sodium silicate and ammonium polyphosphate for obtaining fire retardant cellulose textile materials//Химический журнал казахстана, №4. (2018).-С. 43-49.

5. Таусарова Б. Р., Кутжанова А. Ж., Абдрахманова Г.С. Снижение горючести текстильных материалов: достижения и перспективы//Химический журнал Казахстана, №1 (49). (2015).-С.287 – 303.

6. Visakh P. M., Yoshihiko A. Flame Retardants. Polymer Blends, Composites and Nanocomposites. Чам, Швейцария: Springer International Publishing AG, 2015.

7. Giuseppe R., Claudio C., Emanuela G., Giulio M. Phosphorus-Silica Sol-Gel Hybrid Coatings for Flame Retardant Cotton Fabrics. Textile № 60(1). (2017):29 – 35.

8. Burkitbay A. Rakhimova S.M., Taussarova B.R., Kutzhanova A.Zh. “Development of a Polymeric Composition for Antimicrobial Finish of Cotton.” Fibres & textiles in Eastern Europe, №2 (104). (2014): 96 – 101.

9. Қанат Е.Қ., Буркитбай А., Таусарова Б.Р. Применение фосфорсодержащей композиции в разработке огнестойких нетканых материалов из лубяных волокон. /Наука. Образование. Молодежь. Конференция АТУ. (2019).-С. 129– 131.

10. Такей Е., Таусарова Б.Р., Буркитбай А. Исследование тепловыделения обработанных целлюлозных текстильных материалов золь-гель композицией. Технология текстильной промышленности № 6 (384). (2019): 236 – 240.

11. Takey Ye., Taussarova B.R. Sol-gel composition on the basis of sodium silicate and ammonium polyphosphate for obtaining fire retardant cellulose textile materials. //Химический журнал Казахстана, №4. (2018).-С. 43-49.

12. Khan, L.; Kim, J.S.; Huh, S.-H.; Koo B.H. “N-Containing Hybrid Composites Coatings for Enhanced Fire-Retardant Properties of Cotton Fabric Using One-Pot Sol – Gel Process.” Polymers, №15 (2). (2023): 258 – 269.

13. Madyaratri, E.W., Ridho, M.R., Aristri, M.A., Lubis, M.A.R., Iswanto, A.H., Nawawi, D.S., Antov, P., Kristak, L., Majlingová, A., Fatriasari W. “Recent Advances in the Development of Fire-Resistant Biocomposites.” Polymers, №14 (3). (2022): 362 – 376.

14. Kovačević, Z.; Flinčec Grgac, S.; Bischof, S. “Progress in Biodegradabe Flame Retardant Nano-Biocomposites.” Polymers, 13 (5). (2021): 741 – 754.

15. Набиев Н.Д., Рафиков А.С. Разработка технологии огнестойкой отделки смесовой ткани. //Вестник науки и образования, № 13(49)-2018.-С. 554 – 567.