Қорғаныш қасиеттері бар металдандырылған текстиль материалдарының физика- механикалық қасиеттерін зерттеу

   Зерттеу нысандары ретінде 1030 артикулды 100 % мақта матасы және келесі химиялық препараттар қолданылды: лимон қышқылы, натрий цитраты, мыс (II) сульфаты (CuSO₄ · 5H₂O), натрий гипофосфиті NaH₂PO. Эксперименталдық жұмыс нәтижесінде қорғаныш қасиеттері бар металдан-дырылған мақта матасы алынды. Өңделген мақта маталарының физика-механикалық қасиеттері зерттелді. Төмен вакуумды растрлық электронды микроскоптың көмегімен тоқыма талшықтарының беткі құрылымының морфологиясы зерттелді. Зерттеу нәтижесінде өңделген мақта маталарының гигроскопиялық қасиеті жақсарып, өңдеуден кейін материалдың капиллярлығы 1,3 есе артатыны анықталды. Зерттеулер барысында, талшық аралық кеңістік өңдеуден кейін де сақталатыны анықталды, осылайша химиялық металдандырудан кейін мата ауаөткізгіштік қасиетін сақтайды. Металдандырылған мақта талшықтарының беткі морфологиясын зерттеу кезінде талшықтардың бетіне метал бөлшектері бекіп, қабықша түзетіні анықталды. Бұл материалға электрөткізгіштік қасиет береді.

1. Ташпулатов С.Ш., Баданова А.К., Дошибекова А.Б., Черунова И.В., Акбаров Р.Д., Немирова Л.А. Исследование свойств электропроводящих волокон и нитей для изготовления материалов, экранирующих электромагнитное излучение // Технология текстильной промышленности. 5 (383) (2019). - С 74-78.

2. Фазлутдинов К.К. Меднение металла. Механизм и технология гальванического процесса. Структура и свойства меди в покрытии [Электронный ресурс], https://zctc.ru/sections/chim_med. 01. 08. 2018 (дата обращения 11. 04. 2021).

3. Николаев С. Д., Сильченко Е. В. Защита человека от электромагнитного излучения при помощи тканей // Вестник технологического университета, Т.18, 15 (2015). - С 161-166.

4. Гаппаров Х. И. Виды и способы металлизирования текстильных материалов для пошива специальной одежды // Молодой ученый, 11 (115). (2016). - С. 310-313.

5. Әлайдар Ж.Н., Ордаханова Н.Б., Дошибекова А.Б., Баданова А.К., Ташпулатов С.Ш. Разработка новой технологии специальной отделки для получения металлизированных текстильных материалов с защитными свойствами // International independent scientific journal, Vol. 3, № 16 (2020). - С 47-51.

6. Петрова Л.С. Разработка композиционных серебросодержащих препаратов для антимикробной отделки текстильных материалов // Иваново 2019. - С. 3-7.

7. Ramazan Erdem, Subbiyan Rajendran. Influence of Silver Loaded Antibacterial Agent on Knitted and Nonwoven Fabrics and Some Fabric // Journal of Engineered Fibers and Fabrics, Vol. 11, Issue 1 (2016): 38-46.

8. Azam Ali, FiazHussain, Ambreen Kalsoom, Tauqeer Riaz, Muhammad Zaman Khan, Zakariya Zubair, Khubab Shaker, Jiri Militky, Muhammad Tayyab Noman, Munir Ashraf. Multifunctional Electrically Conductive Copper Electroplated Fabrics Sensitizes by In-Situ Deposition of Copper and Silver Nanoparticles // Nanomaterials, 11(2021): 1–24.

9. Daniel E. Camacho , Armando Encinas. Electrically conductive Jute fibers by spray coating.//Materials Letters. 300 (2021) 130204

10. D Xu, W.W. Yang, HM Jiang, H Fan and KS Liu. Electromagnetic interference shielding characteristics of a core layer-coated fabric with excellent handfeel characteristics // Journal of Engineered Fibers and Fabrics, 15 (2020): 1–8.

11. Сахабиева Э. В., Иванова С. Н., Давлетбаев И. Г., Лучкин Г. С., Нефедьев Е. С., Низамеев И. Р., Воронина Л. В., Кадышева Е. Ю. “Металлизированные текстильные материалы для изготовления медицинской одежды с высокими электростатическими свойствами // Вестник Казанского технологического университета, 10 (2014). - С 153-155.

12. Буркат Г.К. Электроосаждение драгоценных металлов. – Санкт-Петербург: Политехника, 2009. 59 с.

13. Zhang, Huiru Zou, Xinguo Liang, Jingjing Ma, Xiao Tang, Zhiyong Sun, Jinliang. /Development of electroless silver plating on Para-aramid fibers and growth morphology of silver deposits // Journal of Applied Polymer Science, Vol. 124, Issue 4 (2012): 3363-3371

14. Hang Zhao, Qian Liang, and Yinxiang Lu. “Microstructure and Properties of Copper Plating on Citric Acid Modified Cotton Fabric // Fibers and Polymers, Vol.16, No.3, (2015): 593-598.

15. Дошибекова А.Б., Баданова А.К., Ташпулатов С.Ш. “Методы получения инновационных текстильных материалов с экранирующим эффектом от электромагнитного излучения” / Материалы Международной научно-практической конференции «Инновационное развитие пищевой, легкой промышленности и индустрии гостеприимства». Алматы 2020. - C 133.