Вермикулит толтырғышы негізінде премикс технологиясын жасау

Ауылшаруашылығы құстарын биологиялық толыққұнды азықтандыруда құрама жемді биологиялық белсенді заттардың кешенін сақтаайтын – премикспен байытудың маңызы зор. Жоғары сапалы премикс өндірісін дамыту отандық құрама жем өндірісін дамытуда өзекті бағыт болып табылады. Қазақстан Республикасы территориясында өндірілетін, ауыл шаруашылығында, премикс өндірісінде қол- данылып жүрген минералды шикізаттарға вермикулит жатады. Қазақстанда вермикулиттің бай қоры бар. Зерттеудің мақсаты Құлантау кен орнынан шығатын вермикулитті премикс өндірісінде толтырғыш-еріткіш ретінде және құрама жем өндірісінде құрауыш ретінде қолдануды зерттеу. Табиғи минерал вермикулиттің физика-химиялық көрсеткіштері анықталды. Зерттеудің талдаулары Алматы технологиялық университетінің тамақ өнімдерінің сапасы мен қауіпсіздігін бағалау ғылыми-зерттеу зертханасында жүргізілді. Құлантау вермикулитін премикс өндірісінде толтырғыш-еріткіш ретінде қолдану туралы зерттеу нәтижесі табиғи минерал вермикулиттің ылғалдылығы төмен, сусымалдығы жоғары, жабысқақ емес қасиеттері оны премикс өндірісінде қолдануда, оның құрамындағы биологиялық белсенді заттардың жақсы сақталуын қамтамасыз ететіндігін көрсетті. Вермикулит минералын премикс құрамында қолдану араластыру процесі мен дайын өнімнің біркелкілігін жақсартты. Вермикулит-толтырғышын микроқұрауыштармен алдын-ала араластырудың оңтайлы уақыты анықталды. Премикс құрамына вермикулитті колдануда 3 минут араластырудан кейін вариация коэффициенті 6,63% құрады. Вермикулит минералы премикстің ылғалдылығын төмендетеді, сусымалды өнім болғандықтан тасымалдау кезінде премикстің қабаттануын болдырмайды. Премикстің алдын-ала қоспасын араластыру уақыты 4 минутқа дейін қысқартылады. Премикс құрамында вермикулитті қолдану, премикс өндірісінің технологиялық сызбасын жетілдіру отандық жоғары сапалы премикс өндіруді қамтамасыз етеді.

1. Stojiljković, D., Josimov-Dunđerski, J., Rajić, M. “Primena nekih mineralnih sirovina u savremenoj poljoprivredi.” Letopis naucnih radova, vol. 23, no. 1 (October 2002): 86-92.

2. Dević, S., Cocić, M., Logar, M., Erić, S., Matejević, N. “Mineralogical Characterization of Premix Used in the Manufacture of Feed for Poultry and Livestock.” Journal of Agricultural Science, vol. 5, no. 11 (October 2013): 110-117.

3. Oğuz, H., Kurtoğlu, V. “Effects of clinoptilolite on performance of broiler chickens during experimental aflotoxicocis.” British Poultry Science, vol. 41, no. 4 (September 2000): 512-517.

4. Khambualai, O., Ruttanavut, M., Kitabatake, H., Goto, H., Erikawa, T., Yamauchi, K. “Effects dietary natural zeolite including plant extract on growth performance and intestinal histology in Aigamo ducks.” British Poultry Science, vol. 50, no. 1 (February 2009): 123-128.

5. Emam, K.R.S., Abdel-dayem, A.A., Abd El-Galil, К. “Effect of zeolite supplementation on productive performance and blood constituents of Broiler Chickens under drinking saline well water conditions.” Egyptian Poultry Science Journal, vol. 39, no. 1 (March 2019): 117-132.

6. Bintaş, E., Bozkurt, M., Küçükyılmaz, K., Konak, R., Çinar, M., Akşit, H., Seyrek, K., Uğur, Ç. “Efficacy of Supplemental Natural Zeolite in Broiler Chickens Subjected to Dietary Calcium Deficiency.” Italian Journal of Animal Science, vol. 13, no. 2 (April 2014): 275-283.

7. Сафиуллина Г.Я., Ежкова М.С., Ежкова Г.О. Влияние кормовой добавки «Вермикулит» на санитарно-гигиенические и морфологические свойства мяса и субпродуктов утят-бройлеров // Ученые записки Казанской государственной академии ветеринарной медицины им. Н.Э. Баумана. – 2015. – № 4. – С. 198-201.

8. Чоманов У., Сарманкулов Т., Жонысова М., Ордабаева Г. Послеспиртовая барда и природный минерал в комбикормах для молодняка КРС // Комбикорма. – 2020. – № 9. – С. 57-58.

9. Абдигалиева Т.Б., Сарсембаева Н.Б, Усенбаев А.И. Перспективы применения кормовой добавки на основе отечественного вермикулита в птицеводстве // Материалы международной научно-практической конференции «Фундаментальные и прикладные научные исследования» (5 ноября 2015 г., г. Екатеринбург). – Уфа: Аэтерна, 2015. – С. 261-262.

10. Wan, Y., Fan, Y., Dan, J., Hong, C., Yang, S., Yu, F. “A review of recent advances in two-dimensional natural clay vermiculite-based nanomaterials.” IOP Publishing Ltd Materials Research Express, vol. 6, no. 10 (August 2019).

11. Bugarčić, M., Lopičić, Z., Šoštarić, T., Marinković, A., Rusmirovic, J.D., Milošević, D., Milivojević, M. “Vermiculite enriched by Fe (III) oxides as a novel adsor-bent for toxic metals removal.” Journal of Environmental Chemical Engineering, vol. 9, no. 5 (2021).

12. Сафиуллина Г.Ю., Ежков Д.В., Ежков В.О. Химический состав и калорийность говядины при включении в кормление быков наноструктурного вермикулита // Вестник Казанского технологического университета. – 2017. – № 9. – С. 148-151.

13. Consigliere, R., Costa, A., Meloni, D. “Investigation on the effects of vermiculite-based FAs on ammonia and nitrate emission from pig slurry and pig growth performances.” Veterinary Science Development, no. 6 (June 2016): 65-68.

14. Tyurina, L., Tabakov, N., Lefler, T., Turitsyna, E., Volkova, A. “The effect of unconventional mineral mixtures on the nutrient digestibility of broiler chicken feed.” IOP Conference Series Earth and Environmental Science, vol. 548, no. 7 (September 2020): 1-5.

15. Третьяков Г. Оборудование для выпуска трудносыпучих продуктов // Комбикорма. – 2000. – № 4. – С. 22-23.