Бейматаны мыс нанобөлшектерімен өңдеу әдістерін талдау

Бейматаға биоцидтік қасиеттер беру үшін экологиялық таза препараттармен тотықсыздандыру арқылы мыс нанобөлшектерін алу процесі бойынша зерттеулер жүргізілді. Зерттеудің мақсаты - биоцидтік қасиет беру мақсатында күміс нанобөлшектерін қолдана отырып, бейматаны модификациялау. Тоқыма материалдарына биоцидтік касиет беруге арналған тиімді композициялық препарат салыстырмалы түрде арзан, экологиялық және токсикологиялық қауіпсіз. Оны қолдану әртүрлі мақсаттағы бәсекеге қабілетті, экологиялық таза, биотұрақты тоқыма материалдарының кең ассортиментін шығаруға мүмкіндік ашады. Тоқыма материалын антибактериалды өңдеу процесінің шарттары келесідей болды: мыс нанобөлшектері бар сулы ерітінді бейматаның бетіне бүрку арқылы қолданылды, содан кейін кептіру және термопрессте 180° C термиялық өңдеу жүргізілді. Өңделген материалдың биоцидтік белсенділігін зерттеу үшін микробиологиялық зерттеу жүргізілді. Мыс нанобөлшектері негізінде өңделген беймата зерттелген C.albicansATCC 2091 және C.albicansATCC 10231 сынақ штаммдарына қарсы айқын зеңге қарсы белсенділікке ие. Сондай-ақ ұсынылған әдіспен өңделген беймата улы және тері тітіркендіргіш әсеріне жүргізілген сынақтар оның адам денсаулығына қауіпсіздігін көрсетті. Күміс нанобөлшектері негізіндегі құрам текстиль материалдарына жоғары биоцидтік қасиет береді, сонымен қатар текстиль-көмекші заттарға қойылатын экологиялық талаптарды қанағаттандырады. Өндірісте бейматаны ұсынылған құраммен бүркіп өңдеу процесін талшықтар қоспасын эмульсиялау кезінде немесе жайғақ қалыптастырылғаннан соң жүргізуге болады, одан кейін термоөңдеу және каландрлеу процестері өтеді.

1. Носовская Е.А., Кудрявцева Е.В., Буринская А.А. Экологичные способы получения наночастиц меди в растворах//German International Journal of Modern Science. - №10, - 2021. – С. 47 – 51.

2. Ертас А.М., Буркитбай А., Ниязбеков Б.Ж., Таусарова Б.Р. Придание биоцидных свойств утеплительным материалам из льняных волокон//Вестник АТУ, - 2021. - №2 (132), - С. 32-37.

3. ГОСТ 9.060 – 75. «Метод лабораторных испытаний на устойчивость к микробиологическому разрушению». – М.: Госстандарт Россия: Изд-во стандартов, - 1976. – 21 с.

4. ГОСТ 9.048-89. Методы лабораторных испытаний на стойкость к воздействию плесневых грибов. – М.: Госстандарт Россия: Изд-во стандартов, - 1995. – 15 с.

5. Burkitbay A., Rakhimova S.M., Taussarova B.R, Kutzhanova A.Zh.,Application of dressing composition for antimicrobial finishing of cellulosic tekstile materials Mater. XXIII International congress « IFACC International Federation of Textile Chemists and Colourists». – Budapest: IFACC, - 2013. – Р. 123;

6. Пат. 26922 РК. Состав для антимикробной отделки целлюлозного текстильного материала» / Б.Р. Таусарова, А.Ж.Кутжанова, А. Буркитбай, Е.Такей, К. Жакупова; опубл. - 15.05.13, Бюл. №5. – 4 с.

7. Burkitbay A., Rakhimova S.M. Taussarova B.R., Kutzhanova Azh. «Development of polymeric composition for antimicrobial finish of cotton fabrics» //Fibres& textiles in Eastern Europe. – 2014. – Vol. 22, No. 2(104). – Р. 96 – 101.

8. Burkitbay A., Taussarova B.R., Kutzhanova Azh., Rakhimova S.M.Using of watersoluble polymers antimicrobial finishing of cotton fabrics// Mater. International textile conference. – Dresden, - 2013. – С.155 – 156.