Түстің тұрақтылығын құралдық бағалаудың жаңа әдісі

Мақалада визуалды әдісті объективті колориметриялық бағалау әдісімен ауыстыру арқылы тоқыма материалдарының түс беріктігін тексеру әдістерін жетілдіру қарастырылады. Тоқыма материалдарының түс тұрақтылығын тексерудің жаңа әдісі ұсынылды. Мақта маталарының түс тұрақтылығы нормаларын есептеу мен белгілеуді белгілейтін отандық және шетелдік стандарттарға талдау және оларды халықаралық және отандық стандарттардың нормаларымен салыстыру жүргізілді. Кез келген тоқыма материалының түс тұрақтылығын сұр шкала бойынша визуалды бағалау әдісіне балама болып табылатын үйкеліске түс тұрақтылығын аспаптық анықтау әдістерін әзірлеу қазіргі уақытта өзекті және перспективалы ғылыми-техникалық міндет болып табылатыны көрсетілген. Тоқыма материалдарының түс тұрақтылығын тексерудің жаңа әдісі ұсынылды. Түс тұрақтылығы сынақ материалының сынақ үлгісі мен бастапқы үлгі арасындағы жалпы түс айырмашылығы (ΔE) өлшенді. Екі үлгі үшін де жалпы түс айырмашылығы CIEL*a*b* жүйесінде анықталды, оның мәндері сұр шкаладағы баламалы нүктелерге түрленеді. ΔE мәні бойынша балл компьютерде Ecsel ортасын пайдаланып және дисплей экранында есептеу нәтижелерін көрсету арқылы есептелді.

1. Wahyuningsih, S.E., Kusumastuti, A., Krisnawati, M., Yuniar, M., Furi, M.R. Quality of motif, colors and fastness of Sekar Ayu ecoprint products in terms of mordant type, natural dyes, and types of leaves on silk fabrics, 2022, IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 969(1), 012043.

2. Rahman, M.M., Sultana, J., Hossain, M.S., Adeel, M. Effect of Manufacturing Parameters on the Physical and Dimensional Properties of Single Jersey and Lycra Single Jersey Fabric, 2022/ Materials Science Forum, 1054 MSF.-РР 135-142

3. Abdelslam, S.H., Mashaly, H.M., Abd ElThalouth, J.I., Saad, M.O., Abdel-Aziz, M.S. An environmental friendly approach in printing of natural fabrics on using chitosan and chitosan nanoparticles, 2021, Egyptian Journal of Chemistry. 64(8).-РР 4283-4299

4. Czaplicki, Z., Matyjas-Zgondek, E., Strzelecki, S. Dyeing of Wool and Woolen Fabrics in Magnetically Treated Water. 2021,//Journal of Natural Fibers. 18(12).-РР. 2055-2062

5. Uzumcu, M.B., Celik, P., Gulumser, T., Kadoglu, H. A Comparison of Color Fastness Properties of Mulberry Silk and Tussah Silk Fabrics in Blends with Cellulosic Fibers, 2021//Journal of Natural Fibers. 18(11).-РР. 1834-1843

6. Toprak, T., Anis, P. Dyeing properties of orgonobase-induced poly(ethylene terephthalate) fabric. 2020. Textile Research Journal, 90(23-24):РР 2658-2673

7. Agrawal, A., Chopra, S. Sustainable dyeing of selected natural and synthetic fabrics using waste teak leaves (Tectona Grandis L.), 2020. Research Journal of Textile and Apparel, 24(4).-РР 357-374

8. Fan, M., Xin, B., Zhu, R., Deng, N. Review of Computer Vision Applications in Fabric Recognition and Color Analysis, 2022//Journal of Donghua University (English Edition), 39(6). - РР 581-589

9. Meng, S., Pan, R., Gao, W., Yan, B., Peng, Y. Automatic recognition of woven fabric structural parameters: a review, 2022, Artificial Intelligence Review, 55(8). - РР 6345-6387

10. Sultana, S., Akter, K., Sarker, M.K.U., Haque, M.M., Islam, M.R. Color Fastness and Tensile Properties of Cotton Fabric Dyed with Extract from Albizia Procera Sawdust, 2022, Fibers and Polymers, 23(10) ). - РР 2820-2827

11. Zhang, S., Ma, W., Tang, B., Shan, B. Innovation and application of dyes with high fixation, 2022, Chinese Journal of Chemical Engineering, 51, ). – РР 146-152

12. Liu, J., Jiang, W., Lv, C. Dyeing of soybean protein/flax blended yarns with reactive dyes and subsequent dye-fixation, 2022, Scientific Reports, 12(1),1506

13. Hagan, E., Castro-Soto, I., Breault, M., Poulin, J. The lightfastness of early synthetic organic dyes, 2022, Heritage Science, 10(1),50

14. Dulo, B., De Somer, T., Phan, K., Raes, K., De Meester, S. Evaluating the potential of natural dyes from nutshell wastes: Sustainable colouration and functional finishing of wool fabric, 2022, Sustainable Materials and Technologies, 34, e00518

15. Баданов К.И. Активация химико-текстильных процессов отделочного производства. Монография. – Тараз: ТИГУ, 2014.- 224 с.